Bộ trưởng Nội vụ: Quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh điều này khi giải trình trong phiên thảo luận chiều 31/5 tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV. Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nội vụ cũng dành phần lớn thời gian để nói về thực trạng một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, thiếu trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ. Đây cũng là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, nêu ý kiến thảo luận, tranh luận trong những ngày qua.
Tình trạng cán bộ công chức sợ sai, sợ chịu trách nhiệm không chỉ diễn ra đơn. "Căn bệnh " này có dấu hiệu lan ra ở nhiều địa phương, bộ ngành, đặc biệt trong các lĩnh vực như đầu tư công, quản lý đất đai, bất động sản, mua sắm trang thiết bị khu vực công, thủ tục hành chính...
"Tình trạng này làm chậm trễ, trì trệ hoạt động công vụ, bào mòn, suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan Nhà nước, cản trở nguồn lực, động lực phát triển và ảnh hưởng mọi mặt đời sống xã hội", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nêu quan điểm.
Tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu nêu trong các phiên thảo luận của Quốc hội cũng như rút ra từ thực tiễn, Bộ trưởng Nội vụ chỉ rõ 4 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng cán bộ công chức không dám làm, sợ trách nhiệm.
Thứ nhất là nhận thức và ý thức trách nhiệm cũng như năng lực chuyên môn của bộ phận cán bộ công chức hạn chế. Vai trò, trách nhiệm và sự nêu gương của người đứng đầu các cơ quan đơn vị chưa được phát huy nghiêm túc trong bối cảnh đất nước khó khăn.
Thể chế và chính sách về quản lý kinh tế xá hội có mặt bất cập, chồng chéo hoặc có những vấn đề mới phát sinh thực tiễn nhưng chậm điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung. Quy chế, cơ chế phối hợp các bộ ngành, các địa phương có những mặt chưa kịp thời, chưa đồng bộ, chưa thống nhất. Ngoài ra trong quá trình siết chặt kỷ cương, chống tiêu cực, tham nhũng, việc hàng loạt cán bộ công chức bị kỷ luật, khởi tố cũng dẫn tới tâm lý sợ sai, sợ chịu trách nhiệm.
"Tuy nhiên, dù bất kỳ nguyên nhân nào, chúng ta cũng cần thống nhất hiện tượng này là vi phạm, sai phạm quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, là biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, cần nghiêm khắc phê phán, triệt tiêu", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh.
Bộ trưởng Nội vụ cũng cho rằng không thể đổ lỗi hoàn toàn cho vấn đề cơ chế, thể chế. Cùng trong hệ thống như nhau, rất nhiều bộ ngành, địa phương vẫn nỗ lực, cố gắng để tập trung chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, tháo gỡ khó khăn giúp doanh nghiệp.
"Tôi đề nghị huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc đồng bộ để thực hiện các giải pháp với ý thức và trách nhiệm cao nhất, quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám làm trong thực thi công vụ", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà kiến nghị, tổng kết các ý kiến của đại biểu thành một số nhóm giải pháp chính.
Đầu tiên, Bộ trưởng Nội vụ cho rằng cần thay đổi, nâng cao nhận thức về trách nhiệm của cán bộ công chức. Từng cơ quan, đơn vị phải luôn chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức trong thực thi công vụ.
"Một số cán bộ, công chức có tư tưởng không làm thì không sai. Đây chính là dấu hiệu của một loại tự diễn biến, cản trở nghiêm trọng sự phát triển. Cần khơi dậy lòng tự trọng, bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm và ý thức phục vụ Nhân dân của các cán bộ công chức", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói.
Bộ trưởng Nội vụ cũng đề nghị các cơ quan bộ ngành, địa phương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, đẩy mạnh rà soát, đề xuất bổ sung, hoàn thiện thể chế và chính sách, đồng thời tham mưu trong vấn đề thể chế hóa chủ trương của Đảng, khuyến khích bảo vệ cán bộ đổi mới, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.
Đối với cán bộ công chức không làm tròn trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ, cần xử lý nghiêm và kịp thời thay thế, điều chuyển, đặc biệt là các trường hợp cán bộ lãnh đạo không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Tuy nhiên, trong quá trình xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm, Bộ trưởng đề nghị xem xét toàn diện về mục đích, động cơ để đưa ra hình thức kỷ luật hợp tình, hợp lý.
"Đề nghị các cơ quan kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử nghiên cứu phân loại các vụ việc vi phạm, sai phạm có tính chất mức độ, động cơ. Nếu không có vụ lợi cá nhân không tham ô, tham nhũng thì khoan dung, khoan hồng, nhân văn hơn để tạo cơ chế bảo vệ cán bộ năng động sáng tạo, dám nghĩ dám làm, chịu trách nhiệm về lợi ích chung", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà kết luận.